Over KIRSTEN
Op een dag volgde ik als jonge studente een keuzevak vrouwen- en gendergeschiedenis aan de universiteit van Nijmegen. Mijn mond viel open en mijn ogen gingen nooit meer dicht. Hoe kon het zijn dat ik dit nooit had gezien, nooit had geweten? Waarom wist niemand dit eigenlijk en was het weggestopt in een bijvak?
Waarom had ik eindeloos veel feiten geleerd over de Romeinse bezetting, het opbloeiende rijk van Karel de Grote, de denkers die Europa vanuit de Middeleeuwen naar de Renaissance hadden getrokken, de koningen, keizers, generaals, politici, kunstenaars en filosofen…en had daar niet één vrouw tussen gezeten? Vooruit, eentje, de 16e -eeuwse koningin Elizabeth I van Engeland.
En waarom was het mij, als vrouw, zelf niet eens opgevallen? Ik wist dat hier mijn taak was. Dit zou ik veranderen.
DE EEUWIGE ANGST VOOR VROUWEN
Niet alleen waren de meeste vrouwenrollen uit de algemene geschiedschrijving verdwenen, ook hun kwaliteiten waren niet opgenomen in het historische vertoog. Ik verdiepte me in de Middeleeuwen, in de geschiedenis van het Christendom en in de moderne geschiedenis.
Achtereenvolgens zag ik vrouwen als heksen op de brandstapel, omdat hun intuïtie en hun wijsheid van de duivel zouden komen. Vrouwen die niet mochten studeren, omdat de duivel dan bezit van hen zou nemen en hun baarmoeder aangetast zou raken. Vrouwen die geen rol in de kerk mochten vervullen, vrouwen die geen bezit mochten hebben, niet konden erven, geen beschikking hadden over hun eigen huwelijk, hun eigen kinderen of hun eigen lichaam, ik zag vrouwenhaat en nog iets vreemders. Vrouwenangst.
Waarom riepen vrouwen zoveel haat en afkeer op terwijl ze eeuwen daarvoor aanbeden waren als vertegenwoordigers van moeder aarde, als leven brengende wezens, als wijze kruidenvrouwen, als leiders van hun stam? Wat ik zag was angst. Angst voor vrouwen, angst voor wat ze zouden kunnen doen en kunnen weten. Wat er zou kunnen gebeuren als ze toegelaten zouden worden tot universiteiten, religieuze orden, de hiërarchie van de kerk. En tegelijkertijd waren er die bijzondere grootse en machtige vrouwen zoals hierboven.
Ik ontdekte dat zij geen uitzondering waren.
EEN HISTORISCHE ANALYSE
Als je ogen eenmaal opengaan, begin je anders te kijken. Ineens zag ik Boadicea, koningin van de Iceni, een grote belangrijke Keltische stam in het huidige Britse Rijk. Bij de Kelten beschikten vrouwen over eigen gebieden, beslisten vrouwen zelf over huwelijk of scheiding en streden ze al dan niet samen met hun mannen in hun eigen legers. Boadicea streed jarenlang succesvol tegen de Romeinse overheersing. Toen de bezetters haar dochters gruwelijke wijze verkrachtten nam ze groots wraak en verenigde meerdere stammen onder zich. Volgens de Romeinse geschiedschrijver Tacitus versloeg haar leger het complete negende legioen van de Romeinen en onder haar werd de stad Londinium (het huidige Londen) voor de eerste en enige keer in de geschiedenis volledig verwoest.
Boadicea's strijd voor vrijheid en gelijkheid
Als je ogen eenmaal opengaan, begin je anders te kijken. Ineens zag ik Boadicea, koningin van de Iceni, een grote belangrijke Keltische stam in het huidige Britse Rijk. Bij de Kelten beschikten vrouwen over eigen gebieden, beslisten vrouwen zelf over huwelijk of scheiding en streden ze al dan niet samen met hun mannen in hun eigen legers. Boadicea streed jarenlang succesvol tegen de Romeinse overheersing. Toen de bezetters haar dochters gruwelijk verkrachtten, nam ze groots wraak en verenigde meerdere stammen onder zich. Volgens de Romeinse geschiedschrijver Tacitus versloeg haar leger het complete negende legioen van de Romeinen en onder haar werd de stad Londinium (het huidige Londen) voor de eerste en enige keer in de geschiedenis volledig verwoest.
Eleonora van Aquitanië, een belangrijke heerseres en eigenzinnig politica uit de Middeleeuwen, die tijdens haar leven koningin van zowel Frankrijk als Engeland was. Ze ging mee op kruistocht en was beschermvrouw van de in de Europese literatuur zo belangrijke troubadours en de hoofse liefde. Door haar tweede huwelijk met Hendrik van Engeland veranderde de kaart van Frankrijk en van de Europese geschiedenis ingrijpend.
Eleonora van Aquitanië, een belangrijke heerseres en eigenzinnig politica uit de Middeleeuwen, die tijdens haar leven koningin van zowel Frankrijk als Engeland was. Ze ging mee op kruistocht en was beschermvrouw van de in de Europese literatuur zo belangrijke troubadours en de hoofse liefde. Door haar tweede huwelijk met Hendrik van Engeland veranderde de kaart van Frankrijk en van de Europese geschiedenis ingrijpend.
ELEONORA VAN AQUITANIË: DE EIGENZINNIGE HEERSERES
Hildegard von Bingen, twaalfde-eeuwse abdis van het klooster te Bingen, begenadigd theologe, mystica, wetenschapper en componiste. Ze schreef natuurwetenschappelijke werken en onderhield briefwisselingen met diverse pausen. Later werd ze door de Katholieke Kerk zelfs tot kerkleraar benoemd. Mensen vroegen haar om raad en ze kwam op voor waar ze in geloofde. En het mooie was, ze was eigenwijs en onzeker tegelijkertijd. Juist haar twijfels inspireerden haar om dieper te gaan. De Britse historica Janina Ramirez vergelijkt haar met Leonardo da Vinci, met die opmerking dat Hildegard haar werk wél afmaakte.
Hildegard von Bingen, twaalfde-eeuwse abdis van het klooster te Bingen, begenadigd theologe, mystica, wetenschapper en componiste. Ze schreef natuurwetenschappelijke werken en onderhield briefwisselingen met diverse pausen. Later werd ze door de Katholieke Kerk zelfs tot kerkleraar benoemd. Mensen vroegen haar om raad en ze kwam op voor waar ze in geloofde. En het mooie was, ze was eigenwijs en onzeker tegelijkertijd. Juist haar twijfels inspireerden haar om dieper te gaan. De Britse historica Janina Ramirez vergelijkt haar met Leonardo da Vinci, met die opmerking dat Hildegard haar werk wél afmaakte.
HILDEGARD VON BINGEN: MYSTICA EN PIONIER IN WETENSCHAP EN THEOLOGIE
Een ontroerende reis naar het verleden
Als jonge historica werkte ik in museum en voormalig concentratiekamp Buchenwald bij Weimar. Naast rondleidingen over het terrein deed ik onderzoek naar de geschiedenis van Nederlandse gevangenen in Buchenwald.
Op een dag kwam er een oudere man naar me toe. Hij had een cameraman bij zich. De oudere man schoof zonder plichtplegingen zijn mouw omhoog, toonde het een mensenleven geleden door nazi’s getatoeëerde nummer op zijn arm en vroeg of ik hem wilde helpen. Hij wist dat hij ooit als gevangene in Buchenwald geweest moest zijn, hij wist dat hij de holocaust had meegemaakt en overleefd, maar hij wist niet meer wat er was gebeurd. Hij was jaren van zijn geschiedenis kwijt. Puur en alleen aan de hand van het nummer op zijn arm en de archieflijsten die er waren, kon ik hem zijn geschiedenis teruggeven. De ontroering bij ons allebei toen we samen zijn reis opnieuw maakten en ik dankzij de grondigheid van de archieven kon reconstrueren waar hij geweest moest zijn en wat hij doorgemaakt moest hebben, zal ik nooit vergeten.
Mensen hun verhaal teruggeven. Met behulp van interviews die ik afnam, werd door Emiel Bakker de IDFA-film ‘Vooral niet opvallen. Nederlanders in Buchenwald’ gecreëerd. En schreef ik mijn boek over alle Nederlandse gevangen in Buchenwald.
De kracht van herinnering
Van historica naar rechercheur
Ik koos voor een loopbaan als leidinggevende bij de politie, bij de recherche. Een compleet nieuwe wereld en een worsteling om mijn rol te vinden. ‘Ja, maar ik ben een onderzoeker, een verhalenverteller.’
En dan de ontdekking: dat kan ik ook hier.
Door mijn ervaringen en mijn onderzoek om te zetten in gastlessen aan de politieacademie, aan recherchekundigen en aan leidinggevenden in opleiding. Reconstrueren, de diverse scenario's toetsen, een verhaal teruggeven en vertellen. Dat kan ik ook hier, in mijn onderzoeken waar ik samen met mijn collega’s het verhaal van wat is er gebeurd reconstrueer, met als doel het slachtoffer haar of zijn verhaal terug te geven en daarmee de nabestaanden zoveel mogelijk te helpen waar zoveel verdriet is. Ik kan hun geliefde nooit terugbrengen, en meestal is geen enkele straf voldoende om op te wegen tegen wat zij moeten missen, maar de ervaring leert dat als zij het verhaal terug hebben, het een klein beetje helpt om de weg te vinden in hun verwerkingsproces.
Ik schreef een toonaangevend boek over recherche-strategieën en een handboek over scenariogericht opsporen vanaf de plaats delict. Ook daar vond ik mijn missie.
Het verhalen vertellen als levensmissie
mijn missie
Nu wil ik vrouwen hun verhaal teruggeven. Vrouwenlevens en vrouwenrollen uit de anonimiteit halen zodat het normaal is om over hen te lezen en te horen. De tegenstelling slachtoffer/dader of maagd/hoer opheffen door te laten zien hoeveel soorten rollen en levens er zijn en zijn geweest, net als bij mannen. Zodat het gewoon is. Zodat het verhaal over een Maria Magdalena net zo gewoon is om aan te halen en net zo goed tot het vertoog van iedereen behoort als dat van Jezus. Zodat we net zo makkelijk Eleonora van Aquitanië als voorbeeld noemen van een middeleeuwse heerser over een groot rijk, als Karel de Grote. Zodat we keizerin Adelheid en keizerin Theophanu net zo goed zien als stichters van een nieuwe dynastie als keizer Otto I de Grote en keizer Frederik Barbarossa. Zodat de levens van de bekende en onbekende vrouwen die als heks verbrand zijn net zo goed deel uitmaken van onze vaderlandse geschiedenis als Willem van Oranje.
Mijn twee levens, eerst als historica en daarna als rechercheleider van grootschalige onderzoeken naar moord en doodslag, aanslagen en afrekeningen, schreeuwen al heel lang om samengevoegd te worden. Ze komen eindelijk samen in mijn boek en in de hoofdpersoon, rechercheur Megan de Wolf. Hierin kan ik mijn twee grote passies, geschiedenis en opsporing, verweven met mysterie en fantasie. De ongekende rijkheid van de geschiedenis om in te grasduinen, de onontdekte historische geheimen, de waanzinnig interessante vrouwen die ik tegenkwam. Ik deel ze graag met jullie. Zodat ook jij je gaat herkennen in hun levens en hun karaktereigenschappen. Samen maken we geschiedenis.
Zodat mijn dochter en alle dochters opgroeien in een wereld waar alle rollen evenveel waard zijn en alle verhalen deel uitmaken van onze collectieve herinnering. Waarin iedere vrouw zichzelf kan zijn en herkennen, in gelijkwaardigheid en in haar eigen kracht. Voor al die vrouwen schrijf ik mijn boeken, verpakt in de spannende reizen van Megan die keer op keer een donkere wereld tegemoet treedt en ontdekt wat de geschiedenis haar wil vertellen.
Nu wil ik vrouwen hun verhaal teruggeven. Vrouwenlevens en vrouwenrollen uit de anonimiteit halen zodat het normaal is om over hen te lezen en te horen. De tegenstelling slachtoffer/dader of maagd/hoer opheffen door te laten zien hoeveel soorten rollen en levens er zijn en zijn geweest, net als bij mannen. Zodat het gewoon is. Zodat het verhaal over een Maria Magdalena net zo gewoon is om aan te halen en net zo goed tot het vertoog van iedereen behoort als dat van Jezus. Zodat we net zo makkelijk Eleonora van Aquitanië als voorbeeld noemen van een middeleeuwse heerser over een groot rijk, als Karel de Grote. Zodat we keizerin Adelheid en keizerin Theophanu net zo goed zien als stichters van een nieuwe dynastie als keizer Otto I de Grote en keizer Frederik Barbarossa. Zodat de levens van de bekende en onbekende vrouwen die als heks verbrand zijn net zo goed deel uitmaken van onze vaderlandse geschiedenis als Willem van Oranje.
Mijn twee levens, eerst als historica en daarna als rechercheleider van grootschalige onderzoeken naar moord en doodslag, aanslagen en afrekeningen, schreeuwen al heel lang om samengevoegd te worden. Ze komen eindelijk samen in mijn boek en in de hoofdpersoon, rechercheur Megan de Wolf. Hierin kan ik mijn twee grote passies, geschiedenis en opsporing, verweven met mysterie en fantasie. De ongekende rijkheid van de geschiedenis om in te grasduinen, de onontdekte historische geheimen, de waanzinnig interessante vrouwen die ik tegenkwam. Ik deel ze graag met jullie. Zodat ook jij je gaat herkennen in hun levens en hun karaktereigenschappen. Samen maken we geschiedenis.
Zodat mijn dochter en alle dochters opgroeien in een wereld waar alle rollen evenveel waard zijn en alle verhalen deel uitmaken van onze collectieve herinnering. Waarin iedere vrouw zichzelf kan zijn en herkennen, in gelijkwaardigheid en in haar eigen kracht. Voor al die vrouwen schrijf ik mijn boeken, verpakt in de spannende reizen van Megan die keer op keer een donkere wereld tegemoet treedt en ontdekt wat de geschiedenis haar wil vertellen.
Stap binnen in de wereld van mijn nieuwste boek, "Het Verraad van de Erflijnen".
Een meeslepende thriller die je meeneemt op een avontuurlijke reis langs historische mysteries en hedendaagse intriges. Ontdek samen met rechercheur Megan de Wolf de geheimen die verborgen liggen in de geschiedenis en de kracht van vrouwen die door de eeuwen heen hebben gestreden.
